Η σκηνή και οι τεχνολογίες
Το FOUGARO ARTCENTER υποδέχεται την διακεκριμένη θεατρολόγο Béatrice Picon-Vallin, προσκεκλημένη του Τμήματος Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, με έδρα το Ναύπλιο, σε μία ομιλία με τίτλο «Οι τεχνολογίες στη σκηνή: από τον ηλεκτρισμό μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη» (Que font les technologies sur la scène: de l’électricité à l'IA) την Τετάρτη 15 Νοεμβρίου 2023, 7μμ, στη Βιβλιοθήκη «Ανθός».
Η ομιλία θα δοθεί στα γαλλικά με συνόψεις στα ελληνικά.
«Οι τεχνολογίες στη σκηνή: από τον ηλεκτρισμό μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη»
Η σκηνή ποτέ δε φοβήθηκε τις τεχνολογίες. Τις υποδέχτηκε, τις χρησιμοποίησε, τις κατασκεύασε, τις προσάρμοσε στις ανάγκες της, από τον ηλεκτρισμό μέχρι το ψηφιακό βίντεο και από τις σταθερές μέχρι τις κινούμενες προβολές στα περιβάλλοντα εμβύθισης. Με αυτόν τον τρόπο, εμπλούτισε την τέχνη του θεάτρου στα πεδία της εικόνας και του ήχου, χάρη στις κάμερες που ολοένα εξελίσσονται και γίνονται πιο εύχρηστες, αλλά και στα μικρόφωνα, στους υπολογιστές και στις κονσόλες κάθε είδους.
Η ιστορία αυτή είναι παμπάλαια και, στον 20ό αιώνα, η σκηνή συμπορεύτηκε με τις μεταμορφώσεις της κοινωνίας, για να υποταχθεί σε αυτές ή για να τους ασκήσει κριτική. Αρχικά συνδεδεμένο με τις πρωτοπορίες (Meyerhold, Piscator, Polieri), το φαινόμενο αυτό άγγιξε τόσο το δραματικό θέατρο και την όπερα όσο και τα είδη του θεάτρου ντοκουμέντο για να γίνει ορισμένες φορές ένα είδος μόδας που έπρεπε κανείς να ακολουθήσει.
Τον 21ο αιώνα, επιχειρούνται πολυάριθμοι πειραματισμοί, όπως για παράδειγμα η «φιλμική performance» του MXM Collectif. Οι ηθοποιοί μπορούν να εξαφανιστούν πίσω από τη σκηνική εγκατάσταση όπου παίζουν, χωρίς να είναι ορατοί παρά μόνο πάνω στην οθόνη, η οποία υπερβαίνει το σκηνικό (Kastorf, Gosselin). Αυτή η παρουσία-απουσία είναι ίσως το πρελούδιο της εξαφάνισης των ηθοποιών, που αντικαθίστανται από ρομπότ και από πλάσματα της τεχνητής νοημοσύνης. Θα αναλύσουμε τις κυριότερες λειτουργίες αυτών των εξελισσόμενων τεχνολογιών ως προς τις αλλαγές που επιφέρουν στις παραστάσεις, αλλά και στους θεατές.
Béatrice Picon-Vallin
Γεννήθηκε το 1946 και είναι Ομότιμη Διευθύντρια Ερευνών στις Παραστατικές τέχνες, στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας. Η έρευνά της εστιάζει στο Ρωσικό και Σοβιετικό θέατρο, την ιστορία της σκηνοθεσίας και της υποκριτικής στην Ευρώπη, τις σχέσεις του θεάτρου με άλλες τέχνες και με τις νέες τεχνολογίες. Είναι μία από τις κορυφαίες ερευνήτριες του έργου του Ρώσου σκηνοθέτη Vsevolod Meyerhold και έχει μεταφράσει στα γαλλικά το σύνολο του θεωρητικού του έργου. Είναι επιστημονική υπεύθυνη για τις συλλογές: Παραστατικές τέχνες (Εκδόσεις του CNRS), Θέατρο του 20ού αιώνα (Εκδόσεις L'Age d'Homme) και Σκηνοθεσία (Actes Sud-Papiers). Έχει διδάξει, μεταξύ άλλων, ιστορία θεάτρου και ιστορία της σκηνοθεσίας στο Conservatoire national του Παρισιού και στο Institut d’études théatrales του Πανεπιστημίου Paris III Sorbonne-nouvelle.
